دلنمک شکری
دلنمک شکری یا "سنگ نمک شکری"، نوعی نمک معدنی طبیعی است که از دل معادن سنگ نمک استخراج شده و به شکل بلورهای درشت، نیمه‌شفاف و شبیه به دانه‌های شکر درشت فرآوری می‌شود. دلیل این نام‌گذاری، شباهت زیاد بلورهای آن به شکر دانه‌درشت است.
دلنمک شکری معمولا بدون عملیات شیمیایی و تصفیه صنعتی تولید می‌شود و خلوص آن بسیار بالا بوده و فاقد افزودنی‌هایی مانند ید، آنتی‌کاکینگ (ضدکلوخه) یا سفیدکننده‌های شیمیایی است.
خواص و ترکیبات دلنمک شکری
این نوع نمک حاوی درصد بالایی از سدیم کلرید (بیش از ۹۵ درصد) و مقدار اندکی از مواد معدنی مانند آهن، پتاسیم و منیزیم است. به دلیل شکل فیزیکی و خلوص نسبی، مقاومت خوبی در برابر رطوبت دارد و دیرتر از نمک‌های پودری کلوخه یا مرطوب می‌شود.
از ویژگی‌های مهم دلنمک شکری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ساختار بلوری زیبا و طبیعی
- عدم افزودن مواد شیمیایی
- قابلیت نگهداری بالا
- مناسب برای استفاده در شرایط گرم و مرطوب
کاربردهای دلنمک شکری
مصارف خوراکی سنتی
اگرچه این نمک به‌طور مستقیم برای مصرف خوراکی روزمره توصیه نمی‌شود، اما برخی خانواده‌ها از آن در ترشی‌های خانگی، دوغ محلی یا آسیاب‌شده در آشپزی استفاده می‌کنند.
دام‌پروری
دلنمک شکری در تأمین املاح معدنی مورد نیاز دام و طیور بسیار کاربرد دارد. حیوانات برای تعادل الکترولیتی بدن به سدیم نیاز دارند و دلنمک شکری منبع طبیعی و مقرون‌به‌صرفه‌ای برای این نیاز است.
مصارف تزئینی و درمانی
به‌دلیل ظاهر زیبا و بلوری، از دلنمک شکری در ساخت دکوری‌های سنتی، لامپ‌های نمکی، تزئین سفره عقد یا دکوراسیون‌های سنتی استفاده می‌شود. همچنین در برخی روش‌های درمانی طب سنتی، به‌عنوان نمک طبیعی در پاک‌سازی هوا و آرامش‌بخشی کاربرد دارد.
صنایع سنتی
در صنایع کوچکی مانند دباغی، رنگرزی سنتی، شورکردن صیفی‌جات یا تهیه مواد غذایی سنتی، دلنمک شکری به‌دلیل اندازه و شکل دانه‌ها کاربرد دارد.
جمع‌بندی
دلنمک شکری، ترکیبی از زیبایی طبیعی، خواص معدنی و کاربردهای متنوع است. این نمک علاوه بر مصرف صنعتی، در دام‌پروری، مصارف تزئینی و حتی گاه‌به‌گاه در آشپزی سنتی ایرانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. اگر به دنبال نمکی طبیعی، بدون فرآیند شیمیایی و با ظاهر خاص هستید، دلنمک شکری می‌تواند انتخابی مناسب باشد. البته برای مصارف خوراکی عمومی، همچنان نمک‌های تصفیه‌شده یُددار توصیه می‌شود.